اکثر دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و دکتری برای به پایان رساندن تحصیلات خود باید اقدام به نوشتن پایان نامه کنند و سپس در برابر داوران از پایان نامه خود دفاع کنند. پایان نامه یک نتیجه ماندگار از دوران تحصیل یک دانشجو است و میتواند برای مطالعه سایر پژوهشگران و پیشرفت علم مورد استفاده قرار گیرد. از این رو بسیار مهم است که دانشجو برای انجام پایان نامه خود چه موضوعی را انتخاب میکند. اما مشکل اینجاست که انتخاب یک موضوع مناسب برای دانشجویان کاری بسیار سخت است زیرا ممکن است دانشجویان با حوزههای مختلف و حتی علاقه و استعدادهای خویش آشنا نباشند. از این رو تصمیم گرفتیم تا یک مقاله درباره گام های مهم در انتخاب موضوع پایان نامه برای شما عزیزان تهیه کنیم.
گام اول: بررسی نکات اولیه در انتخاب موضوع پایان نامه
اولین گام در ارائه یک پایان نامه خوب انتخاب موضوع مناسب است. از اولین قدم هایی که در راه انتخاب موضوع پایان نامه برداشته میشود گام های زیر است:
- در ابتدا فرد باید به سوابق تحصیلی خود نگاهی بیندازد. اینکه در چه دروسی نمرات بهتری گرفته شده است و دانشجو در چه دروسی درک بهتری دارد، میتواند بسیار کمک کننده باشد. زیرا دانشجو در واقع با توجه به این نکات بهتر به استعدادهای خود پی میبرد.
- در مرحله بعدی دانشجو باید به سوابق پژوهشی خود نظر بیفکند. اینکه چه پژوهشهایی توسط دانشجو در چه زمینههایی انجام شده است و کدامیک از آنها بهترین نتیجه را داشته میتواند در انتخاب حوزه موضوع پایان نامه بسیار کمک کننده باشد.
- در مرحله بعدی دانشجو باید به علاقه خود نیز توجه کند. هر فردی به زمینههای خاصی علاقه مند است و چه خوب است بین استعدادها و علاقه مندیها یک توازن و تعادل برای انتخاب موضوع پایان نامه ایجاد شود.
- مطالعه کلی در زمینه هایی که دانشجو به آنها علاقه دارد یا تجربه نشان داده در آن موضوعات استعداد بیشتری داشته است.
- جستجو در اینترنت درباره ی مقالات و پژوهشهای انجام شده در زمینه موضوعات مورد علاقه و انتخابی بسیار مهم است. زیرا دانشجو باید مطمئن شود منابع به اندازه کافی در زمینه موضوعاتی که ممکن است انتخاب کند وجود دارد.
- مطالعه پژوهشها و پایان نامهها در حوزه موضوعات انتخابی و توجه به فصل آخر این پایان نامهها برای آگاهی از موضوعات پیشنهاد شده برای پژوهشهای بیشتر
- مطالعه عمیق تر و جزئی تر درباره حوزههای انتخابی
- کمک گرفتن و مشاوره با استادان دانشگاه یا موسسههای آموزش انجام پایان نامه
گام دوم: مسائلی که در انتخاب موضوع پایان نامه باید به آنها توجه شود
- اولین نکته مهمی که دانشجو باید به آن توجه کند انتخاب یک موضوع متناسب با علایقش است. اگر موضوع انتخابی مورد علاقه دانشجو نباشد انرژی لازم برای انجام پایان نامه وجود نخواهد داشت.
- در مرحله بعد دانشجو باید به استعدادها و توانمندیهای خود توجه بسیاری داشته باشد. اینکه آیا خلاق است یا خیر، توانایی تحلیل مطالب را دارد و …
- مسئله مهم دیگر این است که موضوع انتخابی جدید و به روز باشد.
- منابع معتبر و زیادی باید در زمینه موضوع انتخابی در سایت های مختلف وجود داشته باشد تا دانشجو بتواند از آنها کمک بگیرد.
- موضوع انتخابی باید با ارزش باشد. موضوعات ساده یا فاقد ارزش و اعتبار علمی برای پایان نامه مناسب نیستند. موضوع پایان نامه باید به گونهای باشد که در پیشرفت علم اثر داشته باشد.
- علاوه بر با ارزش بودن، موضوع انتخابی باید کاربردی باشد و به یک سوال مهم پاسخ دهد.
- باید در زمینه موضوع سوالهایی را مطرح کرد و بررسی کرد که آیا امکان پاسخ دادن به این سوالات وجود دارد یا خیر
- باید بررسی شود که انجام پایان نامه امکان پذیر بوده و با دشواریهای غیرمعمول همراه نباشد.
- موضوع پایان نامه باید به صورت عملی نیز قابل پیاده سازی باشد.
- باید بتوان پژوهشهایی را به عنوان پژوهشهای آتی در موضوع انتخابی مطرح کرد.
- همچنین امکان استخراج مقاله از موضوع وجود داشته باشد.
گام سوم: تصمیم گیری برای انتخاب موضوع پایان نامه
پس از انتخاب موضوع با توجه به نکات اولیه و در نظر گرفتن نکات و مسائل فوق نوبت به یک تصمیم گیری کلی دربارهی انتخاب موضوع به صورت کلی میرسد. منظور این است که شما در این مرحله، حوزه تحقیق خود را از بین موضوعات مختلفی که بررسی کردید انتخاب کنید. اما چگونه باید این کار را انجام دهید؟
- یک فهرست از موضوعات انتخابی و مناسب را با توجه به مرحله قبل تنظیم کنید.
- همهی موضوعات را به صورت جداگانه دوباره بررسی کنید و با دیدی منطقی به آنها نگاه کنید.
- برخی از موضوعات را با توجه به سختی آنها، ارزش و میزان علاقه خود حذف کنید.
- دوباره میزان منابع موجود در زمینه موضوعات باقی مانده را بررسی کنید.
- از استادان و افراد با تجربه در این زمینه کمک بگیرید تا بهترین موضوع انتخاب شود.
گام چهارم: محدود کردن موضوع پایان نامه
در مرحله آخر یا گام چهارم باید یک موضوع انتخاب شده باشد سپس این موضوع را با توجه به عوامل مختلف مانند مکان، زمان، جامعه آماری و … محدود کرد. برای این کار باید مراحل زیر را انجام دهید:
- تا آنجا که میتوانید مقالات و متون علمی را در زمینه انتخابی را مطالعه کنید تا متوجه خلاء های موجود شوید.
- یک عبارت مناسب با توجه به موضوع محدود شده برای پایان نامه خود انتخاب کنید.
- از استادان خود در زمینه مناسب بودن موضوع محدود شده مشورت بگیرید.
- دوباره متون موجود را مطالعه کرده و اطلاعات بیشتری کسب کنید. سپس سوالات و فرضیه های مهم خود را برای تدوین فصل های مختلف یادداشت کنید.
- برای هر فصل یک موضوع انتخاب کرده و با توجه به آن هر فصل را به موضوعات ریزتری تقسیم کنید تا یک فهرست تهیه شود.
- حال نوبت این است که کار خود را شروع کنید و تحقیقات لازم را برای انجام پایان نامه خود انجام دهید.
امیدواریم این مطلب بتواند به دانشجویان عزیز که قصد انجام پایان نامه را دارند کمک کند تا بتوانند بهترین موضوع را برای پایان نامه خود انتخاب کنند. شما میتوانید برای انتخاب موضوع پایان نامه خود از موسسه علمی پژوهشی فری تز نیز مشاوره و کمک بگیرید.
انجام پروپوزال