پایان نامه سعدی از زبان سعدی

آنچه در این پایان‌نامه بحث و بررسی شده است، به صورت مختصر شامل بررسی احوال و زندگانی سعدی از خلال آثار اوست. به کمک آن‌چه خود در آثارش بیان کرده، زندگی، خانواده، احوال، معاصران، سفرها و  ویژگی‌های جسمی شاعر، مورد مطالعه قرار گرفته است.

سفرهای سعدی را می توان از بارزترین خطوط زندگانی شاعر دانست که در آثارش، به بیان آن‌ها پرداخته است. در یکی از همین سفرهاست که ازدواج او در حلب، مرگ فرزند، گرفتاری در بند فرنگ را به تصویر کشیده است.

این پژوهش، ویژگی‌های اجتماعی و سیاسی زمان شاعر را به تصویر می‌کشد. حاکمان و معاصران او را معرفی می‌نماید و از قدرت عشق در کلام شاعر و آگاهی او نسبت به ارزشمندی سخنش، خبر می‌دهد.

واژه‌های کلیدی: سعدی، زندگانی، خانواده، سفرها، عشق، اساتید، معاصران

 

مقدّمه

بی شک، آدمی از دیرباز از ادبیّات و گونه‌های آن لذّت می‌برده است و اگر این لذّت و قدرت تأثیر ادبیّات در بشر نبود چه بسا این هنر یا به وجود نمی‌آمد و یا به زودی از بین می‌رفت. در این بین بسیاری از افراد یک جامعه از ادبیّات لذّت می‌برند؛ ولی همه‌ی آن‌ها قادر به خلق آثار ادبی نیستند و تنها عده‌ی معدودی دارای قدرت نوآوری و خلق آثار ادبی هستند. در میان کسانی که آثار ادبی را خلق می‌کنند، آثار عده‌ای طرفداران بیش‌تری دارد و مسلّماً خوانندگان و علاقه‌مندان این آثار، می‌خواهند که درباره‌ی صاحب اثر، مطالبی بدانند.

این نیاز، عده‌ای را بر آن داشت که در باره‌ی صاحبان آثار ادبی به تحقیق و بررسی بپردازند و اطّلاعات به دست آمده را ثبت کنند و در اختیار دیگران قرار دهند. پیشینه‌ی این کار تا جایی که نویسنده‌ی این سطور می‌داند، مشخص نیست؛ امّا شاید بتوان گفت که سابقه‌ای به قدمت انسان دارد و در هر دوره‌ای تحت تأثیر شرایط زمانی و نیازهای اجتماعی به انجام آن مبادرت می‌نمودند. نخستین کسانی که به این کار اشتغال ورزیدند مورّخان بودند. ( انجام پایان نامه ادبیات فارسی )

 

مورّخان اغلب در دربار شاهان به سر می‌برده و مشغول کتابت تاریخ ایشان بوده‌اند. در اثنای ثبت تاریخ شاهان، چه بسا به زندگی دیگران و ثبت اطّلاعاتی درباره‌ی آن‌ها پرداخته‌اند. در میان این اشخاص ادبا به دلیل سخنان زیبا و دل‌انگیزشان اولویّت بیش‌تری داشتند و سخنان آنان را گاه به صورت تمثیل مطرح و اطّلاعاتی در باره‌ی آن‌ها ارائه می‌کرده‌اند.

اگر چه این اطّلاعات بسیار اندک است؛ امّا گاهی تنها اطّلاع از شاعر یا نویسنده‌ای، همان اشاره‌ی کوتاه مورخی است که درباره‌ی شاعر بیان نموده یا قسمتی از اثر او را ثبت کرده است.

اگر با دقّت بیش‌تری آثار ادبی بررسی شوند، بی‌شک، رد پایی از زندگی یا شخصیّت یا عواطف صاحب اثر پیدا می‌شود. امروزه روان‌شناسان با استفاده از آثار یک نویسنده یا شاعر به تحلیل شخصیّت وی می‌پردازند و گاه وی را همان‌گونه که هست معرفی می‌کنند؛ امّا منظور این نیست که همگان مانند روانشناسان به تحلیل شخصیّت صاحب اثر بپردازند چون به دو دلیل این کار میسّر نیست؛ دلیل اول آن‌که، همگان اطّلاع و توان کافی، درباره‌ی تحلیل‌های روان‌شناسی اثر ندارند و دیگر آن‌که همیشه نیاز به این تحلیل‌ها نیست چون گاه خود شاعر یا نویسنده، خواسته یا نا خواسته اطّلاعاتی را درباره‌ی خود به خواننده می‌دهد که گاه می‌تواند بهترین و قابل اعتمادترین اطّلاعات در باره‌ی صاحب اثر باشد. اگرچه این فرضیّه همیشه درست نیست و گاه در اثر شاعر یا نویسنده‌ای، هیچ نشانی از او نیست یا اطّلاعات موجود واقعیّت ندارند؛ امّا بهتر آن است، زمانی که در باره‌ی صحّت یا کذب این اطّلاعات آگاهی نداریم، فرض را بر صحّت آن‌ها قرار دهیم و اطّلاعات موجود را بپذیریم.

 

ترم سوم کارشناسی ارشد، زمانی که در فکر انتخاب موضوع پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد خود بودم، در فکر نوشتن رساله‌ای بودم که هم جنبه نوآوری در تحقیق را داشته و هم درباره‌ی یکی از شعرای صاحب سبک و پر آوازه‌ی ایران زمین باشد. پس از مدّت‌ها تفکّر درباره‌ی موضوعات مختلف و مشورت با آقای دکتر جلیل نظری، روزی آقای دکتر نظری، موضوعی ناب را به بنده معرّفی نمود و آن بررسی زندگی، شخصیّت و عواطف سعدی در آثار سعدی بود. پس از انتخاب موضوع، عنوان رساله را ((سعدی از زبان سعدی)) گذاشتیم و درباره‌ی آن شروع به بررسی کردم. ( انجام پایان نامه ادبیات )

اگر چه عنوان تحقیق ((سعدی از زبان سعدی)) بود؛ امّا نمی‌شد که سعدی را در آینه‌ی دیگران نگاه نکرد. پس نخست به بررسی زندگی و شخصیت سعدی در آثار دیگران پرداخته می‌شود.

 

قدیمی‌ترین مأخذی که از سعدی سخن به میان آورده، کتاب تلخیص مجمع الآداب فی مجمع الالقاب از ابن فوطی (م۷۲۳ هـ.) است که معاصر با سعدی است و با وی مکاتبه داشته است و به قول خود او در سال ۶۶۰ هجری با فرستادن نامه‌ای به استاد، بعضی از اشعار عربی او را خواسته بود.

جامی درباره او می‌گوید: (( از اَفاضل صوفیّه بوده و از مجاوران بقعه‌ی شریف شیخ ابوعبداللّه خفیف، قدّس اللّه تعالی سره. از علوم بهره‌ای تمام داشته و از آداب نصیبی کامل. سفر بسیار کرده است و اقالیم را گشته و بارها به سفر حج پیاده رفته و به بتخانه‌ی سومنات در آمده بود و بت بزرگ‌تر ایشان را شکسته و از مشایخ، کبار بسیاری را دریافته و به صحبت شیخ شهاب الدّین رسیده و با وی در یک کشتی سفر دریا کرده.))(جامی، ۱۳۷۵، ۵۹۸)

حسن انوری درباره‌ی او گفته است: (( بی‌تردید سعدی شاعر جهانی است و جهان، او را به عنوان شاعری بزرگ می‌شناسد. شهرتش عالم‌گیر است و حتَی در زمان خود او، آوازه‌اش به دورترین سرزمین‌های شرق عالم رسیده بود. به گفته‌ی ابن بطوطه، جهانگرد نامدار عرب، که چند سالی پس از مرگ سعدی به چین رفته بود، شعر سعدی در آن سرزمین به صورت ترانه و همراه با ساز خوانده می‌شده است.)) (انوری، ۱۳۸۴ ، ۸۱)

آن‌چه در این رساله مورد بررسی قرار گرفت بررسی احوال و زندگانی سعدی از خلال آثارش می‌باشد. در آغاز کار، آثار شاعر مورد مطالعه قرار گرفت و آن‌چه درباره‌ی زندگی و خصوصیّات فردی و اجتماعی سعدی، در آثارش وجود داشت استخراج و فیش برداری شد. سپس تمامی فیش‌ها با توجّه به عناوین، به دسته‌های مختلف تقسیم و مرتب شد.

در این رساله، فصلی تحت عنوان جایگاه سعدی در ادبیّات فارسی و جهان آمده است که در آن نظرات بزرگان زبان فارسی و ادبیّات جهان درباره‌ی سعدی و آثارش بیان شده است. در فصلی با عنوان سعدی از زبان سعدی، به مطالبی اشاره می‌شود که شاعر در آثارش درباره‌ی خود، خانواده، زندگانی، سفرها، استادان، ممدوحان، مذهب، تحصیلات و دیگر شرایط زندگانی، بیان کرده است.

 

مسائل اساسی مورد بررسی در این رساله به شرح زیر است :

فصل اول: کلیّات، شامل هدف پژوهش، ضرورت، پیشینه و روش تحقیق.

فصل دوم: جایگاه سعدی و آثارش در ادبیّات فارسی و جهان.

فصل سوم: سعدی از زبان سعدی، شامل ویژگی‌های فردی، خانواده، آثار، سخن، سفرها، ممدوحان، عشق و شاهد بازی سعدی.

فصل چهارم: نتیجه‌گیری و پیشنهادها.

 

از طریق لینک زیر می‌توانید، به صورت رایگان نسخه کامل این پایان نامه را دریافت کنید:

پایان نامه سعدی از زبان سعدی